Verkeerscoördinatie in Ede: een kijkje in de keuken

Wegwerkzaamheden, afgesloten straten en omleidingen. Voor veel inwoners van Ede is het dagelijkse realiteit. Vaak komt er dan kritiek op de uitvoer en de communicatie rond die projecten. Maar de planning ervan is complex en omvat meer dan de meeste mensen zich realiseren. De Edese Vos ging in gesprek met de verkeerscoördinator van Ede.

De verkeerscoördinator is al 15 jaar in dienst bij de gemeente en begon als wijkhandhaver. “Ik hield me toen veel bezig met veiligheid, maar verkeer had altijd mijn interesse vanwege het praktische aspect,” vertelt hij. Door zijn ervaring met verkeersproblemen en zijn contact met bewoners, groeide hij door naar zijn huidige functie. Nu is hij verantwoordelijk voor de coördinatie van alle wegwerkzaamheden in de gemeente waarbij afsluitingen en hinder op gebiedsontsluitingswegen ontstaan.

Het verkrijgen van een gesprek met de verkeerscoördinator van de gemeente Ede was niet eenvoudig, omdat ambtenaren vaak via woordvoering worden afgeschermd. Na herhaald aandringen stemde de gemeente in, onder de voorwaarde dat de woordvoerder van wethouder De Pater bij het gesprek aanwezig zou zijn en de coördinator ervoor kon kiezen om zijn naam niet te vermelden. In dit artikel geven we inwoners een blik achter de schermen van de verkeerscoördinatie.

Melvin: de spil in de verkeersplanning

“Melvin is het landelijke systeem waarin alle wegwerkzaamheden en evenementen worden gemeld,” legt de verkeerscoördinator uit. “Zodra deze definitief zijn, worden ze zichtbaar voor het publiek via navigatiesystemen zoals Google Maps.”

Melvin biedt structuur, maar kleine werkzaamheden zoals het graven van sleuven worden niet altijd opgenomen om verwarring te voorkomen. “We zorgen dat de belangrijkste meldingen, zoals grote afsluitingen, eruit springen,” zegt hij. “Vaak loop ik vooruit op het vergunningentraject en zet evenementen zoals de Vlegeldag alvast in Melvin, zodat andere wegbeheerders en hulpdiensten hun planning kunnen aanpassen. Kleinere projecten bevatten een melding ‘bereikbaarheid hulpdiensten NEE’, zodat zij eromheen kunnen rijden.”

Toezichthouders controleren of alles volgens planning verloopt. Bij werken van derden zoals ProRail of Rijkswaterstaat heeft de gemeente Ede geen toezichthouders. “Als ik vermoed dat een aannemer zich niet aan de afspraken houdt, controleer ik dat zelf.”

De balans tussen belangen en kosten

Bij elk project moet de verkeerscoördinator met veel verschillende belangen rekening houden: bewoners, aannemers en de kosten spelen allemaal een rol. “Een groot deel van de vertragingen komt doordat aannemers niet genoeg personeel hebben om het werk binnen de geplande tijd af te ronden,” legt hij uit. Zo liep de aanleg van de Parklaan vertraging op door onverwachte problemen zoals slecht weer en de vondst van asbest. “We dachten dat het project binnen een jaar klaar zou zijn, maar het werd uiteindelijk anderhalf jaar. Het zijn altijd lastige keuzes: je wilt het werk snel af hebben, maar het moet ook veilig en goed gebeuren.”

Ook het kostenaspect is belangrijk. “Je kunt een project niet zomaar verlengen zonder dat de kosten oplopen. Alles wordt betaald uit gemeenschapsgeld, dus we proberen zo efficiënt mogelijk te werken.” Dit betekent soms schuiven met planningen om binnen het budget te blijven. “Veel bedrijven willen vroeg beginnen, maar ik stel dat meestal uit tot na de ochtendspits. Soms moet je dan kiezen: werken tijdens de avondspits om het project in één dag af te ronden, of een tweede dag doorwerken, wat voor dubbele hinder kan zorgen.”

Ondanks alle inspanningen om de overlast te beperken, zijn er situaties waarin hij weinig invloed heeft. “Het zou ideaal zijn als rioleringen altijd tijdens de zomervakantie vervangen konden worden, maar de aannemer moet wel genoeg mensen hebben. En als ProRail op het laatste moment belt voor een noodzakelijke reparatie, kan je geen aanvraagtermijn van twee weken eisen. Veiligheid gaat dan voor.”

‘Fietsers zijn net water’

Het beheersen van autoverkeer is al een uitdaging op zich, maar volgens de coördinator zijn fietsers nog moeilijker in goede banen te leiden. “We zeggen hier wel eens: fietsers zijn net water, ze vinden altijd een weg.” Dit vereist vaak extra maatregelen, zoals het plaatsen van hekken of verkeersregelaars, om ervoor te zorgen dat fietsers niet door afgesloten gebieden rijden en de juiste route volgen. Toch blijkt dat niet altijd voldoende. “Zelfs als we alles barricaderen, vinden fietsers vaak toch een manier om erdoorheen te komen. Het blijft een uitdaging om ze veilig te laten omrijden.”

Evenementen en verkeersveiligheid

Naast de reguliere werkzaamheden is de coördinator ook verantwoordelijk voor het opstellen van verkeersplannen tijdens grote evenementen in Ede, zoals de Heideweek, de Vlegeldag en de Airborne Herdenking. “Bij evenementen is het belangrijk dat alles tot in de puntjes is geregeld, omdat je met grote groepen mensen te maken hebt. Het verkeer moet veilig worden omgeleid en er moet ruimte zijn voor hulpdiensten om snel ter plaatse te kunnen komen,” legt hij uit. Het vergt nauw overleg met verschillende partijen, van de organisatoren tot de politie en brandweer.

Communicatie is een uitdaging

Hoewel er hard wordt gewerkt aan het goed informeren van bewoners over wegafsluitingen, verloopt de communicatie niet altijd vlekkeloos. Veel klachten komen voort uit misverstanden. “Een verkeerd geplaatste datum op een bord of een afsluiting die te laat wordt aangekondigd, dat ligt vaak bij de aannemer. Maar voor bewoners maakt dat geen verschil; zij ervaren alleen de overlast en melden zich bij de gemeente,” legt de coördinator uit. Hij erkent dat de communicatie verbeterd kan worden, maar wijst ook op de complexiteit: “Er zijn zoveel verschillende partijen betrokken dat er altijd iets mis kan gaan.”

“Het wordt soms een chaos, maar uiteindelijk komt alles goed.”

De coördinator probeert de complexiteit van het werk beheersbaar te houden door vroeg in te grijpen. “Projectleiders en aannemers voeren hun geplande werkzaamheden in Melvin in, en dan richt iedereen zich op zijn eigen project. Als ik zie dat projecten elkaar overlappen, stuur ik ze erop aan om samen te werken. Zo wilden Liander, Vitens en het Warmtenet allemaal tegelijk aan de Parklaan werken. Door ze samen te brengen, konden we die projecten combineren onder regie van Van Gelderen. Dat scheelde tijd, kosten en overlast voor Ede.”

Bij grote projecten, zoals de Spoorzone en de Parklaan, houden de projectleiders nauw contact met elkaar, elk met hun eigen communicatietaak. “Mijn rol is vooral om ervoor te zorgen dat alles goed op elkaar is afgestemd,” zegt hij. Toch blijft de communicatie naar inwoners een uitdaging. “Bewoners kunnen hun klachten indienen via de website, maar niet iedereen krijgt snel een reactie. We proberen wel altijd van meldingen te leren en problemen waar mogelijk op te lossen.”

De verkeerscoördinator volgt ook actief de lokale Facebookgroepen waarin inwoners verkeersproblemen bespreken. “Het is belangrijk om te weten wat er speelt, en soms komen er goede suggesties uit die groepen,” zegt hij. Maar hij mengt zich bewust niet in de discussies. “Als ambtenaar word ik al snel als ‘de overheid’ gezien, en dat kan het persoonlijk maken. Dat wil ik liever voorkomen.”

Afhankelijkheid van één persoon

Een punt van zorg is dat de coördinatie van alle verkeersprojecten in Ede op één persoon neerkomt. “Ik ben de enige die hier fulltime mee bezig is,” geeft de verkeerscoördinator toe. “Als ik een dag ziek ben of op vakantie ga, nemen collega’s mijn taken over, maar het blijft een kwetsbare situatie.” Ondanks dat het Melvin-systeem veel informatie vastlegt, blijft het risico op vertraging of miscommunicatie groter wanneer alles op één schakel leunt.

Toch is Ede vooruitstrevend, want het is een van de weinige gemeenten in de regio met een verkeerscoördinator. Grotere steden zoals Nijmegen en Arnhem hebben vergelijkbare rollen, zoals de ‘doorstroommanager’ in Arnhem, maar kleinere gemeenten hebben dit vaak niet. “Wij kunnen daardoor sneller schakelen en problemen voorkomen.”

Met systemen zoals Melvin, nauwkeurige coördinatie en een sterke focus op samenwerking tussen aannemers en inwoners, blijft Ede zich inzetten voor een betere infrastructuur. Hoewel er altijd uitdagingen zullen zijn, wordt er alles aan gedaan om het verkeer zo veilig en efficiënt mogelijk te houden. “Het wordt soms een chaos, maar uiteindelijk komt alles goed,” besluit de verkeerscoördinator met een knipoog.