Hoe Carlijns ‘Vrolijke Revolutie’ de status quo in Ede uitdaagt

In een stad die zichzelf het liefst in de spotlights zet met food, bewijst de Edese ondernemer Carlijn Pluijmakers-Emmen dat vernieuwing overal bloeit. Met haar bedrijven Redrum en Skill School en als mede-initiatiefnemer van Stadslab Stingerbol bouwt ze met aanstekelijk optimisme aan maatschappelijke verandering.

Vanuit de Arthur Koolkazerne – een voormalige militaire kazerne die nu bruist van creatieve initiatieven – opereert Carlijn op het snijvlak van creatieve industrie, onderwijs en maatschappelijke vernieuwing. Haar motto? Durf anders te denken, ga gewoon doen, en laat je niet tegenhouden door de status quo. “Wij zorgen eigenlijk steeds voor een maatschappelijke verandering,” legt ze uit. “Dat is nooit de meest leuke rol, want het laat zien waar dingen schuren. Maar we doen het op een hele vrolijke en leuke manier, want ik hou niet van negativiteit.”

Van sceptici tot inspiratiebronnen: De kracht van gewoon doen

Deze aanpak van ‘vrolijke disruptie’ is kenmerkend voor Carlijn. Ze wil verbeteren, niet bekritiseren. Haar projecten bewijzen dat haar visie werkt. Neem Redrum, een creatieve productieclub die verhalen vertaalt naar film, audio, VR en beleving voor merken en musea wereldwijd. Vanuit deze basis ontstond Reducations Creative Technology Academy, waar makers zich ontwikkelen in creatieve technologie en storytelling.

“Eerst vond iedereen ons oninteressant,” vertelt ze over de beginfase. “Toen werden we een bedreiging en dachten ze: ‘oké, start maar je eigen school, dat gaat nooit lukken.’ Daarna werden wij een inspiratiebron en nu gaan we samenwerken met het reguliere MBO om met elkaar het volwassenonderwijs te fiksen.” Dit verhaal vat haar filosofie perfect samen: niet praten, maar bewijzen dat het werkt.

De essentie van haar werkwijze? Ze vraagt nooit geld aan anderen om te starten. “We gaan gewoon aan de slag. Bewijzen dat het werkt.” Dit betekent vaak jarenlang volhouden – bij Reducations duurde het vijf tot zeven jaar om van onbegrip naar erkenning te komen.

Skill School is daar een voorbeeld van. Een gratis creatieve leerplek voor jongeren (9–30 jaar) die extra steun nodig hebben, zoals de 1900 thuiszitters alleen al in Ede. In plaats van starre systemen focust Skill School op intrinsieke motivatie en levensvaardigheden. “De redenen zijn zo divers,” benadrukt Carlijn over deze groep jongeren die geen aansluiting vindt op het bestaande schoolsysteem.

De strijd met bureaucratie en het tempo van verandering

De traagheid van gemeentelijke processen is een constante uitdaging. “Iedereen doet zijn best, maar dat systeem werkt traag en log,” zegt Carlijn over de complexe procedures. Haar oplossing? Onafhankelijk blijven en je eigen tempo bepalen. “Als je altijd onafhankelijk blijft, dan heb je speelveld, dan kun je snel zijn en dan kunnen mensen op je treintje stappen zodra ze zover zijn.”

Toen ze merkte dat de gemeente onvoldoende oog had voor innovatie buiten hun beleidsfocus, nam ze het heft in eigen handen. Een kritische mail aan alle wethouders en de burgemeester resulteerde in een uitnodiging van wethouder De Pater en een bezoek van het college. “Toen ze hier kwamen, dachten ze: ‘dat is wel heel cool. En dit moeten we omarmen.”

“De gemeente en het onderwijs merken nu dat samenwerken met integere ondernemers ook hun processen kan versnellen. Of in ieder geval leuker maken. Ik ben blij dat we steeds dichter bij elkaar komen en deze mooie ontwikkelingen waar kunnen maken,” zegt ze. Ze doelt daarmee op haar rol in de culturele projecten Stingerbol en FRISO de Basis op het WFC-terrein.

Het FRISO-project kent inmiddels een lange voorgeschiedenis en verschoof van een traditioneel museum naar een dynamische plek waar workshops, optredens, ontmoetingen en reflectie gaan plaatsvinden. De vergelijking met eerdere mislukte prestigeprojecten zoals de Food Experience begrijpt ze, maar er is een belangrijk verschil: “Er komt geen extern bureau aan te pas. Wij gaan Friso zélf uitvoeren. De mensen die er straks werken, leren en creëren, zijn ook degenen die het samen vormgeven.”

Tegelijk erkent ze dat er nog veel moet worden geconcretiseerd. De gemeenteraad was hier kritisch op. “Maar dat hoort bij deze fase. Zo worden musea nu eenmaal ontwikkeld: eerst het concept, dan de invulling.” Haar advies aan andere ondernemers: “Creëer je eigen space en vind je eigen energie. Blijf niet hangen in wat niet kan, maar begin gewoon en laat mensen daarbij aansluiten.”

Ede: Meer dan food, vol potentieel

Carlijn vindt dat Ede veel breder moet kijken dan alleen food. “Je hebt meer nodig. Je hebt gekkigheid nodig. Je hebt creativiteit nodig. Je hebt kunstenaars, ondernemers. Die samenstelling maakt iets tot een samenleving.” Ze droomt van een Ede met meer vrijheid, waar innovators niet worden bekneld met te strakke kaders.

“Mensen zeggen vaak dat ‘Ede er nog niet aan toe is’,” merkt Carlijn op, “maar daar is ze het hartgrondig mee oneens. ‘Ik vind dat echt zulke onzin, wij zijn hartstikke mooi! Kijk eens waar we zitten!'” Ze benadrukt de prachtige ligging van Ede in de natuur, een bron van inspiratie en een fijne context voor ontwikkeling.

Carlijns verhaal kan een inspiratie zijn voor andere veranderaars. Met doorzettingsvermogen, een positieve instelling en de bereidheid om zelf de handen uit de mouwen te steken kun je impact maken. In een wereld waar falen wordt afgestraft, omarmt zij het als leermoment. “Als je het probeert en je faalt, ja, super vervelend, maar doe het de volgende keer dan op een andere manier.”

Voor Carlijn is het duidelijk: Ede barst van het potentieel en het is tijd om dat te laten zien. Haar vrolijke revolutie bewijst dat verandering mogelijk is – je hoeft alleen maar te durven beginnen.