Hoe Restore de circulaire economie in Ede praktisch maakt

Wat gebeurt er eigenlijk met je oude cd’s, dekbedden of fietswrakken als je ze naar de kringloop brengt? In Ede is de kans groot dat ze terechtkomen bij Restore. Maar wie denkt aan muffe winkelrekken en stoffige theepotten, vergist zich. Onder leiding van Roelf Jager ontwikkelde Restore zich de afgelopen jaren tot een broedplaats voor circulaire innovatie, sociaal ondernemerschap en lokaal hergebruik – met concrete impact op mens, markt en milieu.

Roelf Jager windt er geen doekjes om: hij droomt van een groot circulair ambachtscentrum in de regio. Niet alleen een plek waar spullen een tweede leven krijgen, maar ook waar mensen leren, werken en innoveren. “Ik wil dat Restore de partij wordt waar iedereen aan denkt als het gaat om duurzaamheid voor mens en milieu,” zegt hij.

Die ambitie blijkt geen luchtkasteel. Met partners uit het onderwijs – van vmbo tot universiteit – worden praktijkopdrachten, stages en onderzoekstrajecten opgetuigd. Hbo-studenten helpen vmbo’ers bij het opzetten van meetbare projecten, terwijl mbo-leerlingen de handen uit de mouwen steken in de werkplaatsen.

Inmiddels lopen er gesprekken over een circulair bedrijventerrein in Ede, waar ook ACV – de afvalinzamelaar waar Restore onderdeel van is – zich gaat vestigen. Dit terrein moet dé plek worden waar circulariteit in de regio samenkomt: logistiek, verwerking, hergebruik en innovatie onder één noemer. Een ontwikkeling die Jager nauw betrokken volgt, ook al zal hij de realisatie zelf vermoedelijk niet meer als manager meemaken, omdat hij in september afscheid neemt.

Spullen met een tweede leven

De hal van Restore is imposant. Hier komen jaarlijks honderdduizenden kilo’s spullen binnen: boeken, metalen, textiel, huisraad. Alles wordt gesorteerd, opgeknapt en waar mogelijk hergebruikt. Sommige processen worden nog uitbesteed, maar Restore wil zoveel mogelijk in eigen huis doen. Jager: “We hebben nu industriële wasmachines aangeschaft. Daardoor kunnen we dekbedden reinigen in plaats van verbranden. De goede gaan weer als dekbed in de verkoop, de rest wordt vulling voor kussens.”

Ook oude cd’s – ooit massa-artikelen, nu een reststroom – worden benut. Niet alleen als opslagmedium, maar als grondstof. Zo werd recent nog een partij cd’s vermalen en gegoten in nieuwe kaarsenhouders, bedoeld voor gebruik in kerken – juist vanwege het brandveilige karakter van het materiaal. De cd’s worden daarbij handmatig uit de hoesjes gehaald door cliënten van ’s Heeren Loo, waarmee Restore samenwerkt. Papier, plastic en het polycarbonaat worden zo netjes gescheiden en opnieuw benut.

Een ander voorbeeld: sieraden gemaakt van goud dat is teruggewonnen uit oude mobiele telefoons. Deze sieraden, gemaakt door Atelier Revive, worden als relatiegeschenk geleverd aan bedrijven – stijlvol verpakt in luxe doosjes. Ook dat is circulaire economie in de praktijk.

Sommige materialen zijn meer waard als grondstof dan als winkelartikel. Zo belanden koperen voorwerpen niet in de kringloopwinkel, maar worden ze direct omgesmolten. De opbrengst van het gerecyclede koper is simpelweg hoger dan wat het als tweedehands product zou opleveren. Net als bij het goud toont dat hoe hergebruik economisch slim én duurzaam kan zijn.

Hetzelfde geldt voor fietsen. Ede heeft een deal met Restore voor het ophalen van verweesde fietsen. Die belanden in de werkplaats, waar ze deels worden gerecycled, en deels als ‘carrièrefiets’ worden doorverkocht aan kinderen die naar de middelbare school gaan. Ook tijdens introductieweken in Wageningen verkoopt Restore refurbished fietsen aan studenten – een voorbeeld van hoe circulair ondernemen ook commercieel werkt.

Mens, markt en milieu: een evenwichtsoefening

Restore werkt met mensen die elders moeilijk aan de bak komen. Van jongeren in een MDT-traject tot mensen uit de noodopvang of met een taakstraf: allemaal vinden ze hier een plek om te leren en bij te dragen. “Het imago van een kringloopwinkel is stoffig,” zegt Jager. “Maar zodra jongeren hier binnenkomen, zien ze dat we een normaal productiebedrijf zijn. Sommigen schilderen muren, anderen doen onderzoek. Het moet passen bij wie ze zijn.”

Toch is het niet altijd makkelijk. Restore is een stichting en moet elk jaar een krappe investeringsbegroting maken. “Als ik een vrachtwagen vervang, kan ik geen nieuwe sorteerinstallatie kopen,” zegt Jager. Ook regelgeving werkt soms tegen. De Uitgebreide Producentenverantwoordelijkheid voor textiel verplicht producenten om de keten te sluiten, maar de samenwerking met commerciële partijen liep spaak: “Hun productie-eisen passen niet bij onze mensen. Toen hebben we het zelf opgepakt. Het is duurder, maar de kwaliteit is beter en de opbrengsten uiteindelijk ook.”

Een deel van het ingezamelde textiel vindt lokaal een nieuwe eigenaar in de winkels van Restore, een ander deel gaat naar Afrika. Daar komt het echter in concurrentie met goedkope fast fashion uit China, wat laat zien hoe de globale markt de circulaire ambities soms in de weg zit.

Een belangrijk principe van Jager is dat innovatie niet moet beginnen met een potje geld, maar met een goed idee. “Je moet klein durven beginnen, met eigen middelen en een helder doel. Pas dan kun je duurzaam groeien.”

Wat kun jij doen?

De circulaire economie begint niet in Den Haag of Brussel, maar bij jezelf. Wie spullen naar Restore brengt – of juist bewust tweedehands koopt – draagt direct bij aan minder verspilling, lagere CO2-uitstoot en meer werkplekken voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Ook cd’s en batterijen kun je kwijt bij Restore, net als boeken, meubels, textiel en elektronica. Zelfs kapotte spullen kunnen soms nog worden gebruikt voor onderdelen.

Heb je oude meubels? Gooi ze niet direct in de container bij ACV, maar neem eerst contact op met Restore. Soms kunnen ze langskomen om te kijken of iets nog verkocht of hergebruikt kan worden. Zo voorkom je verspilling én help je iemand anders aan een bruikbaar product.

“Creativiteit is essentieel,” zegt Jager. “Wat kun je nog maken van oud metaal of fleece? Jongeren komen met ideeën waar wij zelf niet opkomen.” Juist dat is de kracht van Restore: het verbinden van generaties, systemen en idealen tot iets tastbaars. Iets dat werkt.

En dat alles gewoon hier in Ede.

Afscheid met een nalatenschap

In september 2025 neemt Roelf Jager afscheid als manager van Restore. Na zeven jaar geeft hij het stokje door, in de hoop dat een opvolger met net zoveel bevlogenheid het werk voortzet. Zijn missie – mens, markt en milieu verbinden tot een lokale krachtcentrale voor duurzaamheid – is nog lang niet voltooid, maar staat dankzij zijn inzet wel stevig op de kaart.

Wat hij hierna gaat doen? “Ik blijf me inzetten voor maatschappelijke thema’s, maar misschien op een iets vrijere manier,” zegt hij met een glimlach. Een man met ideeën, klaar voor een nieuw hoofdstuk – maar nog lang niet klaar met de wereld.