Bewoners aan de Berkenlaan zijn niet te spreken over hoe de gemeente is omgegaan met schade aan hun woningen tijdens werkzaamheden aan de Stationsweg en het project Spoorzone.
Volgens Pieter Flier, die namens de buurt al langer aan de bel trekt, is er sprake van scheuren in muren en schilderwerk, ratelende trapleuningen en gebrekkige communicatie. Daarnaast raakten bij meerdere woningen de ruim 100 jaar oude terrazzo (granito) vloeren beschadigd, die onder gemeentelijke monumentenzorg vallen. “Zonder enige aankondiging begonnen ze hier op een paar meter van de gevel met het intrillen van zand,” zegt hij. “Binnen een uur ontstond er directe schade.”
De gemeente stelt in een schriftelijke reactie dat alle metingen zijn uitgevoerd door een onafhankelijke partij en dat de kans op schade “minder dan 1 procent” is. Maar volgens Flier klopt dat beeld niet. “Er zijn geen accurate nulmetingen gedaan en hoewel er wél meters zijn geplaatst, werd er tijdens het zware transport en de werkzaamheden aan de Stationsweg helemaal niet gemeten. De gemeente wist wanneer die transporten kwamen, maar heeft niets gedaan.”
Onverwachte schade
Op donderdag 10 april begon aannemer BAM met het intrillen van zand op enkele meters van de woningen aan de Berkenlaan. Flier: “Er sprongen spontaan scheuren in het schilderwerk en in de muren. In de hele straat begonnen trapspijlen te trillen.”
Eerder was er al schade ontstaan door zwaar vrachtverkeer in het kader van het Spoorzoneproject. Een extern rapport stelde destijds dat een causaal verband met die werkzaamheden “niet uit te sluiten” was. Toch leidde dat volgens bewoners niet tot strengere monitoring of instructies bij nieuwe werkzaamheden.
Volgens de gemeente zijn er wél voorzorgsmaatregelen getroffen. Zo zouden er metingen zijn verricht vóór en tijdens de werkzaamheden. Flier betwist dat. “Tijdens het zwaarste transport was de projectleider op vakantie en zijn er géén metingen gedaan.” Ook de communicatie laat volgens hem te wensen over: “Bij het Spoorzoneproject is de eerste brief niet verstuurd. Er stond ineens iemand voor de deur om foto’s te maken. Die gaf ons toen de brief alsnog digitaal.”
Geen zelflerend vermogen
Ook andere bewoners aan de Berkenlaan, zoals Michel van Diejen, melden schade. “We hebben een terrazzo vloer op de begane grond – daar zit nu een scheur in. En langs de trapmuur is over een groot stuk een nieuwe scheur ontstaan.” Volgens hem niet de eerste keer. “Bij eerdere werkzaamheden aan het Stationsplein is ook al schade ontstaan. Daar is toen wel schadevergoeding voor aangeboden, maar er is niet uitgekeerd. Ze wilden wachten tot de werkzaamheden waren afgerond. Daardoor is het onduidelijk wat wel of niet vergoed wordt. De schade stapelt zich intussen op.”
Daar is een praktisch probleem bijgekomen. De bewoners hebben contact opgenomen met een aantal partijen voor herstel, maar niemand bereid gevonden dit uit te voeren, omdat men bang is voor verdere gevolgschade en dus geen garantie kan/wil geven. Met de gemeente als betrokken partij heeft tot dusver niemand de opdracht willen aanvaarden. De bewoners zitten dus tussen wal en schip.
Van Diejen noemt het opvallend dat de gemeente BAM opnieuw met zwaar materieel door de straat laat gaan, terwijl eerdere schade al is erkend. “Dan mis je toch zelflerend vermogen. Kennelijk heeft de gemeente BAM niet geïnformeerd over de aanwezigheid van kwetsbare woningen. De mensen van BAM hebben hun werkzaamheden gelukkig wel gestaakt toen melding werd gemaakt van heftige trillingen.”
Waar is de regie?
Op 11 april probeerden bewoners contact te leggen met de gemeente, maar volgens Flier was er niemand bereikbaar. De gemeente stelt in haar reactie dat er op vrijdag wél medewerkers aan het project werken en dat meldingen in principe binnen één werkdag worden opgepakt. “Maar op het moment dat het misgaat, hoor je dus niemand,” reageert Flier. “Dan is het weekend.”
Wat bewoners ook frustreert, is het gevoel dat er binnen de gemeente geen regie is. “Ik heb gesproken met de projectleider van de Stationsweg, en die was niet op de hoogte van eerdere schade door het Spoorzoneproject. Er is ook geen afstemming geweest tussen de teams. Dan wordt er dus niet geleerd van eerdere fouten.”
Volgens Flier is het schrijnend dat bewoners maanden bezig zijn om een vergunning te krijgen ten behoeve van restauratie of verduurzaming, terwijl zwaar materieel zonder aankondiging langs gemeentelijke monumenten mag denderen. “Dat contrast is enorm.”

Voorgeschiedenis
Begin dit jaar kwam de Berkenlaan ook al in het nieuws vanwege overlast rond de nachtopvang aan de Stationsweg, waar de straat direct aan grenst. Bewoners voerden een juridische procedure tegen de gemeente en kregen van de rechter gelijk: de vergunning werd vernietigd. De spanningen met de gemeente zijn dus niet nieuw.
Ongelijke behandeling?
Een ander punt van irritatie is dat het stuk Berkenlaan tussen twee vernieuwde kruispunten níet wordt meegenomen in de herinrichting, terwijl de Prins Bernhardlaan, direct in het verlengde van de Berkenlaan – volgens bewoners met minder urgente noodzaak – wel volledig wordt aangepakt. Volgens de gemeente is daar geen budget voor en zou herinrichting van de Berkenlaan mogelijk overbodig blijken door toekomstige ontwikkelingen rond het spoor.
Flier noemt dat “een gemiste kans” en wijst erop dat de kosten voor latere herinrichting waarschijnlijk veel hoger zullen uitvallen. “Er lijkt voor alles geld te zijn – behalve voor het stukje straat waar nu schade is.” Volgens Flier valt de vernieuwing van de Prins Bernhardlaan formeel ook niet binnen het oorspronkelijke projectgebied. “Het is er later aan toegevoegd.”

De Edese Vos blijft de ontwikkelingen rond het Spoorzoneproject en de gevolgen voor bewoners nauwgezet volgen. Tips of ervaringen delen? Neem contact op.
Wat een goed stuk om te lezen, fijn dat jullie er wel zo bovenop zitten. Wij wonen aan de Klinkenbergerweg in de oude officierswoningen, ook gemeentelijke monumenten. Dagelijks denderen er zware tractoren met aanhangers vol met zand langs ons huis en recent zijn ze, onaangekondigd want de projectleider werd vanwege slecht werk ontslagen, begonnen met de sloop van de Klinkenberg. Dit gaat gepaard met ontzettend veel herrie en trillen door de sloophamers. Bij drie monumentale huizen op rij zijn er binnen 1 week ook de barsten in de muren en voegen gesprongen. Volgens de sloopopzichter kan dit onmogelijk van zijn werkzaamheden zijn maar de gemeente reageert ook niet bij navraag aan de projectleider daar. Niet te geloven, wij steken veel geld, tijd en moeite in het onderhoud van ons huis maar dit is blijkbaar ons eigen probleem…
Beste Inge, wat ontzettend naar om te horen dat jullie ook hinder hebben ervaren en dat er schade aan jullie prachtige woningen is ontstaan. Mag ik je e-mail adres opvragen bij de redactie? Graag kom ik in contact met de huiseigenaren die ook schade hebben geleden. Met vriendelijke groet, Pieter Flier
Het klassieke voorbeeld hoe het vaak gaat. Op papier wordt een mooie projectje gerealiseerd, in de praktijk zijn vooral opdrachtgever en opdrachtnemer erg content. En hoewel we vaak de mond vol hebben over ‘lessons learned’ worden in de praktijk dezelfde fouten in het volgende project weer door de volgende herhaald. Welke fouten vraagt u? Volgens mij zijn er 3 clusters te onderkennen:
1) Prijs. De opdrachtgever wil werk uitgevoerd voor een reële prijs. In praktijk betekent dit dat er een kostenraming gemaakt wordt, die vaak veel lager uitvalt dan offertes / inschrijvingen van de opdrachtnemers. Dan sta je al 1 – 0 achter terwijl het werk nog moet beginnen. Gevolgen van deze insteek is dat alles snel moet (tijd is geld), dus met zwaar materieel slopen, aan/afvoeren, etc. en dat met beleid slopen/bouwen/etc. soort van onmogelijk is geworden.
2) Papier vs werkelijkheid: bij dit soort projecten heb je nu eenmaal 2 werkelijkheden: de ontwerpwerkelijkheid en de werkelijkheid tijdens de uitvoering. Op papier kun je overal rekening mee hebben gehouden of zelfs bepaalde risico’s niet hebben onderkend (door beperking van een projectgebied), in de praktijk werk je in een bestaande omgeving. Dat kan in dit geval bv betekenen dat de trillingsberekeningen (laten we aannemen dat die gemaakt zijn) dusdanig uitvallen, dat er geen schade te verwachten is, terwijl in de praktijk de variabelen (gebruikt materieel, afstand, absorptievermogen van de grond, staat en ouderdom van gebouwen…) heel anders kunnen uitvallen. En zo kan een granito vloer die bij normaal gebruik er nog een paar honderd jaar had gelegen zonder scheuren, alsnog de geest geven.
3) Beschikbare capaciteit bij opdrachtgever en handhaving. Het is makkelijk roepen ‘dat de gemeente (of wie ook) meer regie moet voeren,’ maar de daadwerkelijke ambtenaren hebben vaak diverse projecten om handen en daardoor niet de tijd om 1 bepaald project de aandacht te geven. Ook kan er een gebrek aan ervaring of kennis aanwezig zijn (we moeten allemaal ergens beginnen) waar niet aan gewerkt wordt middels scholing, cursussen, leren van andere projecten. Ook wordt er (te) vaak gedacht dat een omgevingsmanager niet nodig is, want we hebben het toch op papier staan en doorgerekend?
De enige remedie is volgens mij vertragen, veel meer tijd nemen voor (zorgvuldigheid in) projecten in plaats van alles er snel doorheen rammen. Want haastige spoed is… precies!
Toen voor mijn bedrijf aan de Molenstraat een retentiebassin moest komen voor de parkeergarage, heb ik forse schade gekregen. Scheuren in muren, computers kapot door de trillingen, ook de verlichting die ging kapot, apparatuur moest opnieuw geeikt worden voor de nauwkeurigheid. Eind van het verhaal. De gemeente had welliswaar een vooropname gemaakt, en gelukkig was dat alles officieel vastgelegd. Toch hebben we met zeer veel moeite en tegenwerking van de gemeente een traject van meer dan anderhalf jaar moeten lopen via advocaat van de rechtsbijstand, alvorens ik slechts ongeveer een kwart van de schade vergoed kreeg. Dus ik ben niet positief gestemd over het schadeherstel en het nemen van de verantwoording voor de schade van deze bewoners aan de Berkenlaan.
Daar hebben we ook nog een artikel over: https://edesevos.nl/krijg-je-als-inwoner-schade-vergoed-als-je-straat-wordt-opgebroken/
Kennelijk geen nulmeting gedaan.