Marco te Brömmelstroet
In Ede zijn duizenden parkeerplaatsen vaak leeg. Die ruimte kan veel beter worden benut – voor ontmoeting, spel of groen. Eerder werd een spontane picknicktafel op ENKA weggehandhaafd, maar de aanhouder wint. Met de Ruimtemaker kun je dit nu zelf drie weken uitproberen in jouw straat.
De gemeente Ede wil graag werken aan een leefomgeving die gezond, veilig en schoon is. Ze wil minder geluidsoverlast, schonere lucht en meer ruimte om elkaar te ontmoeten en om te sporten. Tegelijk geeft de gemeente toe dat auto’s nu nog te veel ruimte innemen in sommige wijken en op bedrijventerreinen. Wegen zijn vaak vooral gemaakt voor auto’s, en routes naar school of sport zijn niet altijd veilig of fijn voor kinderen. En er moeten ook nog veel nieuwe huizen bij komen. Dat is best een grote uitdaging.
De Edese Vos schreef al eerder dat deze doelen niet gehaald worden als we alles blijven doen zoals we het altijd deden. Want dan verandert er weinig. De grote opgaven in Ede – zoals ook genoemd in het IBOR-rapport – vragen om een andere manier van plannen en ontwerpen. Minder volgens de oude regels, en meer door te proberen en samen te leren. Maar hoe pak je dat aan?
Ruimte genoeg om anders te denken
In Ede is relatief veel openbare ruimte. Dat biedt kansen om mensen op een gezondere manier te laten reizen. Veel autoritten in Ede zijn kort: meer dan de helft is zelfs korter dan 2,5 kilometer. Zulke afstanden kun je ook prima lopen of fietsen.
Dat betekent ook dat er ruimte vrij zou kunnen komen. Denk aan parkeerplekken die nu vaak leeg staan. Vooral in woonwijken kan die ruimte teruggegeven worden aan spelende kinderen, groen en ontmoetingen. In een onderzoek voor de gemeente ontdekten we dat er op het drukste moment van de dag in totaal zeker 7.500 parkeerplaatsen in Ede niet gebruikt worden. Dat geeft lucht – letterlijk en figuurlijk – voor het nadenken over de straat van de toekomst.
Kleine stappen, groot verschil
Toch is verandering moeilijk. Zelfs een simpel idee, zoals een picknicktafel op een parkeerplaats waar 26 van de 29 plekken leeg zijn, bleek lastig uitvoerbaar. Maar juist bij een experiment is het belangrijk dat je iets durft te proberen en er samen van leert.
Een tijdelijke ingreep moet dan wel én haalbaar én opvallend zijn. In Haarlem noemden we dat: de ‘grootst mogelijke kleine stap’. Je kunt niet in één keer een hele straat veranderen. Maar je kunt wél een begin maken.
Samen met wijkbeheerders zijn we vorig jaar gestart met gesprekken. We wilden duidelijke afspraken maken, zodat inwoners die iets willen proberen, weten wat wel en niet kan. Net zoals in Zwolle, waar bewoners een Kinderstraat kunnen aanvragen. Helaas werd de tweede bijeenkomst hierover in Ede op het laatste moment afgezegd. Dat was een domper. Maar er kwam goed nieuws.
De Edese Ruimtemaker
De gemeente besloot om zelf een Ruimtemaker aan te schaffen. Dit is een soort houten vlonder (platform) ter grootte van één parkeerplaats, ontworpen in Rotterdam en gemaakt in Ede. Op deze vlonder staan bankjes en bloembakken. Zo kun je een parkeerplek tijdelijk anders gebruiken.
Het idee komt van ‘Parking Day’, een internationale actiedag waarop bewoners zelf parkeerplekken omtoveren tot mini-parken of zitplekken. In steden als Rotterdam en Den Haag zijn hier zelfs speciale programma’s voor opgezet. Nu kunnen ook mensen in Ede hiermee aan de slag.
Hoe werkt het?
De gemeente zoekt zeven straten die de Ruimtemaker drie weken willen gebruiken, tussen 1 mei en 1 oktober 2025. Je kunt er bijvoorbeeld:
- een buurtfeest houden
- samen koffie drinken of werken
- spelletjes doen met de straat
- een speelhoek maken voor kinderen
Misschien komt de wethouder zelfs langs bij de opening!
Ruimtemakers in Rotterdam. Foto: Studio Klinkenberg.
Aanvragen doe je zo:
- Ga naar www.ededoet.nl en meld een initiatief aan (dit kost geen Ede Doet-cheques).
- Vertel hoe jullie de Ruimtemaker willen gebruiken. Maak een eenvoudig plannetje en leg uit hoe het kan helpen om over de straat na te denken.
- Zorg dat twee derde van de directe buren akkoord is, inclusief degene voor wiens huis de Ruimtemaker komt te staan.
- De Ruimtemaker neemt één parkeerplek in beslag, maar de parkeerplekken ernaast blijven gewoon bruikbaar.
- Het mag alleen op parkeerplaatsen aan 30 km-wegen.
- Je zorgt zelf voor het groen en klapt ’s avonds de bankjes in (met een slot), om overlast te voorkomen.
Hulp nodig bij je aanvraag?
Neem contact op met Malkander, Sportservice De Vallei of je wijkbeheerder. Wie dat is, vind je op www.ededoet.nl/veelgesteldevragen, of bel met 14 0318. Je kunt dan vragen naar Berdie Klein Geltink (wijkbeheerder Veldhuizen, Kernhem en Centraal) of Donja de Wit (wijkbeheerder Ede Zuid, Bennekom en de dorpen).
Samen aan de slag voor betere straten
Met de Ruimtemaker kun je zélf aan de slag met de mobiliteitstransitie. Samen uitproberen hoe het anders kan. Samen werken aan de toekomst zoals de gemeente die voor zich ziet. Geef je straat dit voorjaar of deze zomer een frisse impuls!
En wist je dat het deze week de Week van de Rechtvaardige Straat is? Zwolle staat dit jaar centraal, maar in heel Nederland doen mensen mee. Teken het manifest, doe mee aan (online) acties en stem op de Meest Rechtvaardige Straat van Nederland.
Ook in Ede gebeurt er wat. Op 9 april organiseren basisscholen Louise de Coligny, Calluna en de Koning Davidschool de tweede schoolslinger. De hele week gaan kinderen en ouderen samen kijken hoe de schoolomgeving veiliger en prettiger kan worden.
Wil je op de hoogte blijven van dit soort acties in Ede? Meld je dan aan voor de nieuwsbrief, bijvoorbeeld door een mailtje te sturen.
Edese Vos
Gefeliciteerd!
Marco, kerel, wat ben je toch tegen auto’s, je kan het niet laten om je stokpaardje ‘auto’s nemen teveel ruimte in’ te berijden 🥴.
Het weghalen van een parkeerplaats die niet of nauwelijks gebruikt wordt is natuurlijk prima, maar waarom moet er dat idealisme omheen dat ‘auto’s teveel ruimte innemen’? Dat is geen journalistiek, maar een mening. Dat is helemaal niet erg, maar dit is toch een journalistieke website en geen blog waarin meningen centraal staan? We zitten hier niet in de grachtengordel van Amsterdam, maar wonen in een dorp waar veel mensen die auto nodig hebben, en dus ook waarderen. Maak je liever druk om problemen die er wél toe doen, qua mobiliteit in Ede. Denk bijvoorbeeld aan de nieuwbouwplannen voor de Doesburgerbroek, die nieuwe wijk moet (heel hip) ‘autoluw’ worden, maar is dat eigenlijk wel een goed idee, in een plaats met weinig OV en een relatief landelijke ligging? Op een aantal plekken in den lande zijn dergelijke wijken gebouwd en daar werkt het niet helemaal. Moeten we dit wel willen? Of is dit stiekem een verdienmodel voor de gemeente? Meer grond beschikbaar voor wonen is meer grond verkopen immers? Hierbij de oproep: stal je stokpaard en maak échte journalistiek, waar deze website voor bedoeld lijkt 😊
Beste Albert, hartelijk dank voor je reactie en het inbrengen van je zorgen over Doesburgerbroek.
Dat stokpaardje waar je je aan ergert is niet mijn mening, maar wordt letterlijk zo geïdentificeerd in de beleidsdocumenten van de Gemeente Ede. Ik raad om die er eens op na te slaan, want dat zijn de richtingen die de gekozen raadsleden met elkaar hebben afgesproken. Het staat benoemd in het Coalitie akkoord, de Omgevingsvisie (en de gekoppelde uitvoeringsagenda) en in de Koersnota Mobiliteitsbeleid.
Wellicht gaat het in tegen jouw mening over wat belangrijk is, maar het is iets te gemakkelijk om dat weg te redeneren als iemands stokpaardje. Maar goed, de Ruimtemaker is dus niks voor jou. Prima!
Over Doesburgerbroek ben ik het grondig eens. Maar je kunt je ook afvragen of je nog wel op dat soort plekken huizen wilt ontwikkelen in het licht van all uitdagingen en doelen die de gemeente heeft. Iedere poging om dan nog iets tegen auto-afhankelijkheid te ondernemen, is dan bij voorbaat al gedoemd te mislukken.
Fijn dat je zo meedenkt met ons redactionele beleid. 🙂
Vrijwel elk journalistiek medium heeft ook een opiniesectie – het een sluit het ander dus zeker niet uit. Vier eerdere bijdragen van Marco, die meer opiniërend van aard waren, zijn bij ons dan ook als opiniestuk geplaatst, onder het label ‘opinie & debat’. Deze rubriek staat open voor iedereen in Ede die een zinvolle en goed onderbouwde bijdrage wil leveren aan het maatschappelijk gesprek.
Daarnaast valt ook het duiden van beleid onder journalistiek. En dan is er nog het genre dat we ‘constructieve journalistiek’ noemen: journalistiek met een focus op oplossingen voor maatschappelijke vraagstukken. Het is binnen dat kader dat Marco bijdraagt aan het thema mobiliteit.
En het mooie is: je kunt daar inhoudelijk op reageren. Het gesprek over het onderwerp kun je aangaan – en je krijgt van de auteur ook nog gewoon inhoudelijk antwoord terug. 🎯
Precies dat soort uitwisseling willen we stimuleren.