De Born in Bennekom wordt woonproject voor ex-verslaafden

Het monumentale pand De Born in de bossen van Bennekom krijgt deels een nieuwe bestemming. Vanaf deze maand biedt Het Antwoord, een organisatie voor begeleid wonen, hier onderdak aan mensen die herstellen van verslaving en gedragsproblematiek.

Een deel van het pand is al bij Hermonde in gebruik als trainings- en vergaderlocatie en dat blijft zo. Het Antwoord neemt nu twee gedeelten in gebruik waarvan de huurders zijn vertrokken. In 1933 begon De Born als cursuscentrum voor SDAP-vrouwen.

Een tussenstation voor herstel

Het Antwoord vervult een specifieke rol binnen de verslavingszorg: het biedt een veilige tussenfase voor mensen die net een klinische behandeling hebben afgerond. “Veel van onze bewoners zijn niet klaar om direct terug te keren naar hun oude thuissituatie,” legt initiatiefnemer Tuur Thissen uit. “Die plekken zitten vaak vol triggers die het risico op terugval enorm vergroten. Wij bieden hen een omgeving waar ze verder kunnen werken aan hun herstel.”

De aanpak van Het Antwoord begint waar de kliniek stopt. Bewoners komen doorgaans uit verslavingsklinieken in Nederland en soms zelfs uit het buitenland. Ze zijn al enkele weken clean wanneer ze instromen. Het programma duurt gemiddeld negen tot twaalf maanden en richt zich op zelfredzaamheid en maatschappelijke participatie. Er is plaats voor 28 cliënten.

Veel bewoners hebben een verleden van sociaal isolement. “Ze hebben jaren op zichzelf geleefd, vaak afgesloten van de buitenwereld,” vertelt Thissen. “Bij ons leren ze weer wat het betekent om samen te leven, om deel te nemen aan een gemeenschap.”

De bewoners hebben allemaal een eigen kamer, maar worden gestimuleerd om veel tijd door te brengen in gemeenschappelijke ruimtes zoals de keuken en woonkamer. Binnen zes weken moeten ze vrijwilligerswerk oppakken, en later in het traject wordt gewerkt aan een terugkeer naar werk of opleiding. Dit gebeurt stap voor stap, legt Thissen uit. “We beginnen klein: eerst acht uur per week, en dat bouwen we langzaam op.”

Een strikte aanpak en vrijwilligerswerk

Het Antwoord hanteert een streng zero-tolerance beleid. Elk gebruik van middelen, zelfs een enkel biertje, leidt tot directe beëindiging van het verblijf. “Dat klinkt hard, maar het is nodig,” zegt Thissen. “Onze bewoners weten vanaf het begin waar ze aan toe zijn. Die duidelijkheid schept vertrouwen en zorgt voor een veilige omgeving.” Naast middelengebruik is er ook zero-tolerance voor agressief of grensoverschrijdend gedrag. Dit beleid wordt strikt gehandhaafd om zowel bewoners als omwonenden veiligheid te bieden.

De aanpak van Het Antwoord is sterk beïnvloed door Tuur Thissen’s eigen verleden. Jarenlang worstelde hij zelf met verslaving aan cocaïne en alcohol. “Ik bereikte een punt waarop ik wist dat ik moest kiezen: stoppen of mijn eigen leven vernietigen,” zegt hij. Het keerpunt kwam toen hij inzag hoeveel schade hij aanrichtte bij zijn naasten. “Het verdriet dat ik mijn vriendin, onze kinderen en mijn familie aandeed, maakte me duidelijk dat ik niet langer zo kon doorgaan.”

Die ervaring vormt de basis voor zijn visie. “Vrijwilligerswerk heeft mij enorm geholpen in mijn herstel. Dat gevoel van iets betekenen voor een ander zonder iets terug te verwachten, is onbetaalbaar. Dat willen we onze bewoners ook meegeven.”

Zorgen bij omwonenden

De komst van Het Antwoord heeft ook vragen opgeroepen bij omwonenden. Zij hadden graag eerder geïnformeerd willen worden, laat een van hen weten. Uit appjes blijkt dat zij zich met name zorgen maken over het toezicht in de avonduren en weekenden. Frank Schellekens, die de bezwaren van de buurtbewoners coördineert, wil er niets over kwijt. Donderdag is een bijeenkomst gepland met Het Antwoord en dat wil hij eerst afwachten.

In de praktijk is er in de avonden en nachten inderdaad geen fysiek toezicht in het pand, bevestigt Thissen, maar bewoners kunnen altijd een begeleider bereiken via een noodtelefoon. Hij benadrukt dat deze werkwijze voldoet aan de indicaties van de gemeente en goed aansluit op de behoeften van de doelgroep. “Onze bewoners worden zorgvuldig gescreend en hebben geen intensieve 24-uurszorg nodig. Overdag is er begeleiding en speelt de sociale controle binnen de groep een belangrijke rol. De nachtelijke bereikbaarheid en beschikbaarheid fungeren vooral als vangnet. Het biedt bewoners het gevoel van veiligheid dat ze nodig hebben.”

Hij geeft aan het contact met de buurt belangrijk te vinden en wil het stigma rond verslaving doorbreken. “Daarom nodigen we buurtbewoners uit om kennis te maken, bijvoorbeeld tijdens onze gezamenlijke diners. Als mensen weten wie hier wonen en zien dat het gewone mensen zijn met dromen en uitdagingen, helpt dat enorm. We stimuleren ook contact tussen bewoners en buurtbewoners. Uit ervaring weten we dat zulke verbindingen niet alleen de buurt versterken, maar ook het beeld van mensen met een hulpvraag kunnen veranderen.”