Marc van der Woude
De flat aan de Ernst Casimirlaan in Ede die vorige week volledig uitbrandde en waarbij een huurder omkwam, biedt een mistroostige aanblik. Hoewel de directe omwonenden met de schrik zijn vrijgekomen, blijft de oorzaak van de explosie onduidelijk. Geen enkele partij wil hierover uitsluitsel geven, en dat roept vragen op.
Woningcorporatie Woonstede, eigenaar van het complex, verklaarde eerder op haar website: “De oorzaak is door menselijk toedoen,” gevolgd door een disclaimer: “Het ligt dus niet aan de kwaliteit van de woning of installaties.” Daarbij werd vermeld dat “de exacte oorzaak wordt onderzocht door de politie.”
De term “menselijk toedoen” kan verschillende interpretaties hebben; het kan wijzen op een fout van de huurder of op brandstichting, wat als misdrijf strafbaar is volgens artikel 157 van het Wetboek van Strafrecht. Toch stelt de politie dat “er geen sprake is van een misdrijf”, zonder verdere uitleg.
Hoe zit het met de brandveiligheid?
Een bewoner meldde aan de Edese Vos dat er recent werkzaamheden waren aan de gasleidingen in de flat, maar Woonstede ontkent dit. Toevallig werd in dezelfde week een omgevingsvergunning verleend voor een wijziging aan de brandcompartimentering.
Volgens Woonstede staat deze vergunningsaanvraag los van de brand. “In september deden we meerdere vergunningsaanvragen voor een wijziging brandcompartimentering,” verklaart de woordvoerder. “Bij de Ernst Casimirlaan staat de bergingsgang in de huidige situatie in open verbinding met het trappenhuis. De aanvraag is onderdeel van de voorbereidingen om een brandwerende pui tussen de bergingsgangen en het trappenhuis te plaatsen.” Hoewel dit regulier onderhoud lijkt te zijn, zou je er ook uit kunnen afleiden dat de brandveiligheid van het complex kennelijk dus nog niet goed op orde was.
Politie, brandweer en burgemeester zwijgen
De politie heeft het onderzoek inmiddels zonder verdere toelichting afgesloten. De brandweer meldt dat zij de zaak na technisch onderzoek aan de politie heeft overgedragen en inhoudelijk geen uitspraken kan doen.
De persvragen van de Edese Vos over de oorzaak en omstandigheden van de brand blijven onbeantwoord. De politie beroept zich op privacywetgeving en de Wet politiegegevens, vooral bedoeld om persoonsgebonden informatie te beschermen. Maar gevallen als deze, waarin bewoners hun woning tijdelijk moeten verlaten en materiële schade ondervinden, vragen om meer openheid van zake.
Ondertussen lijkt de politie liever om de pers heen te werken. “Mensen hoeven niet af te wachten tot er berichtgeving of een update in de media verschijnt, maar mogen dit rechtstreeks met ons bespreken,” verklaart de woordvoerder. De wijkagent zou worden ingeschakeld om de situatie met de bewoners op te pakken. Maar het is twijfelachtig dat bewoners wél antwoorden krijgen op vragen over de exacte toedracht.
Burgemeester René Verhulst is als eindverantwoordelijke voor de openbare orde en veiligheid mogelijk wel op de hoogte van bepaalde details. Maar zijn woordvoerder meldt dat ze geen definitieve oorzaak kan bevestigen en dat het zelfs onzeker is of deze informatie later openbaar wordt gemaakt. Dit roept de vraag op waarom het volledige feitenrelaas rondom de explosie achter gesloten deuren blijft.
Zelfdoding met brandstichting?
Buurtbewoners laten de Edese Vos weten dat de huurder een teruggetrokken bestaan leidde en zelf verantwoordelijk was voor het incident. Hij zou geprobeerd hebben zichzelf van het leven te beroven door zijn flat in brand te steken. Een buurman meldde aan Xon dat hij tijdens de brand open flessen met terpentine of wasbenzine bij de voordeur van de woning had zien staan.
Hoewel deze persoonlijke details mogelijk een reden zijn voor de terughoudendheid van politie en andere instanties, blijft de vraag staan hoe de explosie precies kon ontstaan en of er veiligheidsrisico’s zijn voor andere huurcomplexen van Woonstede.
De brand was een ingrijpende gebeurtenis, en de gedupeerden moeten mogelijk maanden wachten voor zij terug kunnen naar hun woning. Wat weegt dan zwaarder: open communicatie over veiligheidsrisico’s of discretie over persoonlijke omstandigheden? Het één hoeft het ander natuurlijk niet uit te sluiten. Maar het onder de pet houden van informatie, zoals nu gebeurt, kan het vertrouwen in instanties als Woonstede, politie en gemeente onder druk zetten, die voor het waarborgen van veiligheid juist op samenwerking met inwoners zijn aangewezen.
Wil je praten over zelfdoding? Je kunt anoniem bellen met 113 of 0800-0113 (gratis) of chatten via 113.nl. Ook je huisarts of huisartsenpost kan hulp bieden.
Wat de Edese Vos tijdens het onderzoek opviel:
– Woonstede verklaart: “Als verhuurder hebben we geen inzicht in resultaten van een politieonderzoek en als we dat wel hadden, is het niet aan ons om hier uitspraken over te doen.” Dus je eigendom brandt uit, veroorzaakt door een van je huurders, en je accepteert een vaag antwoord van de politie? Geloofwaardig komt dit niet over. De verzekering zal toch ook wel wat vragen hebben en een rapportage eisen, wil er worden uitgekeerd.
– De brandweer verklaart: “Wij doen inhoudelijk onderzoek (met onze deskundigheid) en helpen daarmee bijvoorbeeld politie, gemeente, verzekeraar, etc. Dit heeft ook te maken met bewijslast en aansprakelijkheidskwesties.” Er zijn dus partijen die de resultaten van het onderzoek wél hebben ontvangen.
– Woordvoerders geven vaak reacties die neerkomen op ‘van het kastje naar de muur’ of ‘met een kluitje in het riet’. De reactie van de politie: “Goeiemiddag. Er is geen sprake van een misdrijf. Het onderzoek is dus afgesloten en we laten het hier verder bij. Ook qua verdere informatie.” De drie concrete persvragen werden volledig genegeerd. Vaak wordt door de politie het privacy-argument ingezet, terwijl niet om persoonsinformatie is gevraagd.
– Als een journalist die redelijke vragen stelt in het algemeen belang geen antwoorden krijgt, is het onwaarschijnlijk dat inwoners die rechtstreeks contact opnemen met de politie of de gemeente die informatie wel krijgen. Maar mocht je toch informatie hebben gekregen of relevante tips hebben over deze zaak, neem dan contact op met de Edese Vos.
